Chỉ mới xuất hiện vài năm trở lại đây, nhưng ChatGPT nói riêng, trí tuệ nhân tạo (AI) nói chung đã thay đổi một cách căn bản cách người dùng tìm kiếm thông tin trên Internet. Trước đây, người dùng thường lên Google (hoặc Bing, Yahoo,…), gõ một từ khóa nào đó, rồi tìm kết quả “phù hợp” trong một danh sách các kết quả tìm kiếm khá “dài”, thường được gọi là trang kết quả tìm kiếm (SERP). Tuy nhiên, sự xuất hiện của ChatGPT, Gemini, Claude, Perplexity,… đang đặt ra câu hỏi lớn: Liệu SEO (Search Engine Optimization) có còn đủ sức hút với người dùng? Và dưới góc độ là người làm marketing, chúng ta phải làm gì để thích ứng với sự thay đổi này?
Trong bài viết này, chúng ta sẽ làm rõ các vấn đề sau:
- AIO (Artificial Intelligence Optimization) là gì?
- Nguyên lý hoạt động của AIO
- Sự khác nhau giữa SEO và AIO
- Liệu AIO có thay thế SEO?
- Cách người làm marketing có thể tối ưu AIO để thu hút khách hàng
(1) AIO là gì?
Có thể hiểu AIO (Artificial Intelligence Optimization) là tối ưu nội dung website sao cho các mô hình AI có thể đọc, hiểu được và sử dụng nội dung để trả lời người dùng.AIO không xếp hạng và trả nhiều kết quả, mà nó sẽ trích dẫn nội dung và trả lời trực tiếp cho người dùng. Vậy nên, AIO đòi hỏi:
- Bài viết có cấu trúc rõ ràng và dễ hiểu
- Uy tín của website (nguồn) và chất lượng bài viết
- AI ưu tiên ngữ cảnh và ngữ nghĩa (sự phù hợp)
(2) Nguyên lý hoạt động của AIO
Trong khi Google sử dụng các bot để crawl và index “toàn bộ” website trên Internet, thì ChatGPT (hay các AI khác) sử dụng dữ liệu đã huấn luyện và công cụ truy vấn để tìm kiếm thông tin.Một cách tổng quá, AI “đọc” dữ liệu từ các nguồn sau:
- Dữ liệu được huấn luyện (pretraining)
- Dữ liệu truy vấn tức thời (real-time)
- Nội dung được trích dẫn nhiều (AI thường tin tưởng các trang báo, blog, forum,… uy tín)
- Cho phép AI truy xuất hay đọc nội dung (qua robots.txt)
- Bài viết có cấu trúc rõ ràng và dễ hiểu
- Chất lượng và “đáng tin”
- Được trích dẫn bởi nhiều nguồn uy tín (giống backlink của Google)
(3) Sự khác nhau giữa SEO và AIO
Dưới đây là một vài sự khác biệt chính giữa SEO và AIO:
(4) Liệu AIO có thay thế SEO?
Thật khó để trả lời câu hỏi này, khi mà mục đích tìm kiếm của người dùng khá đa dạng. Ví dụ, khi tìm kiếm thông tin (hay kiến thức), người dùng thường mong muốn kết quả ngắn gọn và “trực diện” hơn. Ngược lại, khi tìm kiếm sản phẩm, có thể người dùng mong đợi sự đa dạng hơn.Điều đó có nghĩa là AIO không thay thế SEO, mà sẽ tồn tại song song và bổ sung cho nhau (có thể gọi là AI SEO). Và đó cũng cách mà chúng ta thấy Google đang tổ chức lại trang kết quả tìm kiếm của họ, vừa có mục AI trích dẫn và trả lời trực diện, vừa có một danh sách các kết quả tìm kiếm trong trang kết quả tìm kiếm (SERP).
Trong khi SEO vẫn quan trọng để thu hút lưu lượng truy cập từ các công cụ tìm kiếm truyền thống, AIO giúp nội dung của bạn được AI hiểu và sử dụng trong các phản hồi trực tiếp cho người dùng.
Sự kết hợp giữa SEO và AIO sẽ giúp doanh nghiệp tối đa hóa khả năng hiển thị và tiếp cận khách hàng trên nhiều kênh khác nhau.
(5) Các marketers nên làm gì?
Trong bối cảnh hành vi tìm kiếm của người dùng đang thay đổi nhanh chóng, các doanh nghiệp và marketers nên chủ động chuyển mình, từ tư duy “tối ưu cho Google” sang “tối ưu cho AI”. Một số lời khuyên cụ thể như sau:- Đừng từ bỏ SEO – hãy kết hợp với AIO: SEO vẫn cần thiết để duy trì lưu lượng truy cập từ các công cụ tìm kiếm. Tuy nhiên, hãy thêm một lớp AIO để tăng cơ hội nội dung được trích xuất trong các kết quả của AI.
- Xây dựng nội dung “trả lời được ngay”: Nội dung càng cụ thể, rõ ràng và dễ hiểu thì càng có khả năng được AI sử dụng. Hãy viết bài như thể đang trả lời trực tiếp một câu hỏi nào đó của người dùng.
- Tập trung vào chuyên môn: AI thường ưu tiên các nội dung đến từ những nguồn chuyên sâu, có chuyên môn rõ ràng, đặc biệt trong các lĩnh vực như sức khỏe, tài chính, luật pháp, marketing,…
- Theo dõi sự phát triển của các nền tảng AI: Hãy cập nhật thường xuyên các thay đổi từ OpenAI, Google, Meta,… để hiểu cách AI trích xuất và sử dụng nội dung.
(6) Tổng kết
AIO (Artificial Intelligence Optimization) là một bước tiến mới phù hợp với cách con người tìm kiếm và xử lý thông tin trong thời đại AI. Doanh nghiệp nào sớm nhận ra và tận dụng lợi thế của AIO sẽ có cơ hội vươn lên mạnh mẽ trên các kênh AI – nơi khách hàng tương tác ngày càng nhiều.Thay vì hỏi “AIO có thay thế SEO không?”, hãy tự hỏi: “Làm sao để kết hợp AIO và SEO để nội dung của tôi xuất hiện ở cả hai thế giới – Google và AI?”
Tương lai của tìm kiếm không nằm ở việc “tranh top” trên Google nữa, mà là được xuất hiện đúng lúc và đúng chỗ, trong những câu trả lời thông minh mà người dùng cần ngay lập tức. Và đó chính là sức mạnh của AIO (Artificial Intelligence Optimization).
Minh Đức
Nguồn: Agency Marketing WMS
